تقریباٌ در تمام محصولات الکترونیکی از آی سی استفاده شده است؛ بنابراین دانستن اینکه ای سی چیست هم برای مهندسان الکترونیک کاربردی است هم افراد عادی؛ چرا که کاربرد آی سی ها بسیار متنوع و گسترده است و آشنایی با آنها، میتواند برای بسیاری از افراد، مفید باشد. در این مطلب به معرفی ای سی، انواع، کاربردها، مزایا و معایب استفاده از آن و بررسی سایر قابلیتهای آنها میپردازیم. همچنین اگر قصد خرید آی سی با قیمتی مناسب و کیفیتی عالی را دارید، می توانید از بخش فروشگاه ثبت سفارش کنید.
انواع ای سی
آی سی ها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: آی سی های دیجیتال و آی سی های آنالوگ.
آی سی آنالوگ
در آی سی آنالوگ هر دو سیگنال ورودی و خروجی پیوسته هستند. سطح سیگنال خروجی به سطح سیگنال ورودی بستگی دارد و سطح سیگنال خروجی تابعی خطی از سطح سیگنال ورودی است. آی سی های خطی یا ای سی های آنالوگ بیشتر به عنوان تقویت کننده فرکانس صوتی و تقویت کننده فرکانس رادیویی استفاده میشوند. اپ امپ ها، تنظیم کننده های ولتاژ، مقایسه کننده ها و تایمرها نیز نمونه های شناخته شده ای از آیسی های خطی یا ای سی های آنالوگ هستند. آی سی های آنالوگ معمولاً فقط از چند قطعه استفاده میکنند و بسیار ساده هستند. این نوع آی سی ها را می توان طوری برنامه ریزی کرد که زمانی که سیگنال به مقدار خاصی رسید، دستگاه های مختلف مانند دستگاه های تهویه مطبوع، کوره ها و بیا بخاری ها را روشن یا خاموش کنند.
آی سی دیجیتال
آی سی های دیجیتال معمولاً شامل گیت های منطقی یا logic، مانند گیت AND، گیت OR، گیت NAND، گیت XOR، فلیپ فلاپ و شمارنده میشوند. یک آی سی لاجیک یا منطقی یک دستگاه نیمه هادی است که یک عملیات منطقی اساسی را اجرا می کند که بر روی یک یا چند سیگنال ورودی دیجیتال (که با 1 و 0 یا H و L نشان داده می شوند) انجام می شود تا یک سیگنال خروجی دیجیتال تولید کند.
میکروپروسسورها نمونه های شناخته شده ای از آی سی های دیجیتال هستند. این آی سی ها با داده های باینری (دودویی) مانند 0 یا 1 کار میکنند. معمولاً در مدار دیجیتال، 0 نشان دهنده 0 ولت و یک نشانگر +5 ولت است.
آی سی های دیجیتال معمولاً در بسیاری از پروژه های الکترونیکی استفاده می شوند به همین دلیل تقاضا برای خرید میکروپروسسور و سایر انواع ایسی دیجیتال، بالاست. ای سی های دیجیتال در بیشتر مواقع به عنوان اجزای اضافه شده به کیت های مقدماتی آردوینو در دسترس هستند. ای سی های دیجیتال در جاهای بسیار متنوعی از جمله کامپیوترها، شبکه های سازمانی، مودم ها و فرکانس شمار مورد استفاده قرار میگیرند.
سیگنال مختلط
هنگامی که آیسی های دیجیتال و آنالوگ روی یک تراشه مورد استفاده قرار میگیرند، IC حاصل به عنوان مدارهای مجتمع سیگنال مختلط شناخته میشود؛ از جمله آی سی های سیگنال مختلط میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آیسی های جمع آوری داده (شامل مبدلهای A/D، مبدل D/A، پتانسیومترهای دیجیتال)
- ای سی های کلاک/تایمینگ
- مبدل آنالوگ به دیجیتال
- مبدل دیجیتال به آنالوگ
مبدل دیجیتال به آنالوگ (DAC) یک مدار مجتمع است که سیگنال دیجیتال را به ولتاژ/جریان آنالوگ تبدیل می کند؛ این کار برای پردازش بیشتر سیگنال آنالوگ ضروری است. DAC ها معمولاً در پخش کننده های موسیقی برای تبدیل جریان داده های دیجیتال به سیگنال های صوتی آنالوگ و همچنین تلویزیون ها و تلفن های همراه برای تبدیل داده های ویدئویی دیجیتال به سیگنال های ویدئویی آنالوگ استفاده میشوند. از جمله مزایای خرید dac می توان به نصب آسان آنها، وضوح و دقت بالا و قابلیت استفاده آنها در پتانسیومتر ها اشاره کرد.
ساختار IC
قالب و ساختار در یک مدار مجتمع، بخشی از مواد نیمه رسانا مانند سیلیکون است. این تغییر شکل میتواند برای یک مدار از طریق یک فرآیند ساخت مانند ناخالص سازی، متالیزاسیون شیمیایی-رسوب بخار و فوتولیتوگرافی انجام شود. در واقع، این فرآیند مدارهای متعددی را ایجاد میکند که از یک ویفر تشکیل شده و پس از آن از طریق بریدن به قطعات کوچکتر جدا می شوند. قالب را میتوان داخل یک پکیج و سیم های اتصال با استفاده از اتصالات الکتریکی در بین ترمینال های پکیج که به عنوان پین ها و همچنین نودهای (Node) معادل قالب روی آیسی شناخته می شوند، محصور کرد.
انواع آی سی
با توجه به توانایی های بیشمار ای سی ها، انواع بسیاری از آنها وجود دارند. در زیر به برخی از انواع رایج آی سی ها اشاره میکنیم.
ای سی های دیجیتال
این نوع آی سی ها برای پردازش و کار با سیگنال های دیجیتال استفاده میشوند. آنها قادر به انجام عملیات منطقی مانند ترکیب، تفریق و منطق بولی هستند.
ای سی های آنالوگ
این نوع آی سی ها برای پردازش و کار با سیگنال های آنالوگ استفاده میشوند. آنها قادر به انجام عملیاتی مانند تقویت سیگنال، فیلتر کردن و تبدیل سیگنال های آنالوگ به دیجیتال هستند.
ای سی های حافظه
این نوع آی سی ها برای ذخیره و بازیابی اطلاعات در سیستم های کامپیوتری و دستگاه های الکترونیکی استفاده میشوند. آنها شامل انواع حافظهی نوع RAM (حافظه دسترسی تصادفی) و ROM (حافظه خواندنشونده) هستند.
ای سی های موجودیتهای سنسور
این نوع آی سی ها برای تشخیص و اندازهگیری ورودیهای فیزیکی مانند حرارت، نور، فشار، شتاب و غیره استفاده میشوند. آنها تبدیل این ورودیهای فیزیکی به سیگنال الکتریکی قابل پردازش توسط سیستم های الکترونیکی هستند.
ای سی های توان
این نوع آی سی ها برای مدیریت و کنترل توان الکتریکی در سیستم های الکترونیکی استفاده میشوند. آنها از قابلیتهایی مانند تثبیت ولتاژ، تقویت جریان و مدیریت توان برای انواع دستگاه ها و سیستم های الکترونیکی استفاده میکنند.
ای سی های میکروکنترلر
این نوع آی سی ها حاوی یک واحد پردازشگر مرکزی (CPU)، حافظه و واحد های ورودی/خروجی هستند. آنها برای کنترل و مدیریت عملکرد سیستم های الکترونیکی استفاده میشوند و قابلیت برنامه ریزی و اجرای کدهای برنامه را دارند.
ای سی های RF (فرکانس رادیوی)
این نوع آی سی ها برای انتقال و دریافت سیگنالهای با فرکانس رادیویی استفاده میشوند. آنها در ارتباطات بیسیم، شبکههای بی سیم و دستگاههای مخابراتی استفاده میشوند.
ای سی های تقویت کننده
این نوع آی سی ها برای تقویت سیگنال الکتریکی استفاده میشوند. آنها قادر به تقویت جریان و ولتاژ سیگنال های الکتریکی هستند.
ای سی های سوئیچینگ
این نوع آی سی ها برای کنترل و سوئیچ کردن جریان الکتریکی در سیستم های الکترونیکی استفاده میشوند. آنها از قابلیتهایی مانند روشن و خاموش کردن، تنظیم و کنترل جریان الکتریکی و سوئیچ کردن بین منابع مختلف تغذیه برخوردارند.
ای سی های تبدیل کننده
این نوع آی سی ها برای تبدیل یک نوع سیگنال الکتریکی به نوع دیگری استفاده میشوند. برخی از این آی سی ها شامل تبدیل کنندههای آنالوگ به دیجیتال (ADC) و تبدیل کنندههای دیجیتال به آنالوگ (DAC) هستند.
ای سی های کنترلی
این نوع آی سی ها برای کنترل و مدیریت عملکرد سیستم های الکترونیکی استفاده میشوند. آنها شامل ای سی های تایمر، کانتر، رله و کنترل کننده های منطقی هستند.
ای سی های صوتی
این نوع آی سی ها برای پردازش سیگنال های صوتی و تولید صدا استفاده میشوند. آنها شامل ای سی های آمپلی فایر، پردازشگر صوتی و تقویت کننده های صوتی میشوند.
لازم به ذکر است با توجه به پیشرفت فناوری، هر روزه ای سی های جدیدی با قابلیت ها و عملکردهای متنوع در حوزه الکترونیک و برق طراحی و تولید میشوند. این آی سی ها بهبود کارایی، کاهش اندازه و مصرف انرژی، افزایش سرعت و قابلیت های پیشرفته دیگر را در سیستم های الکترونیکی فراهم میکنند.